Αρχαία πόλη της Ελίκης

Αρχαία πόλη της Ελίκης

Η χαμένη Ατλαντίδα της Αιγιαλείας εμπνέει μέχρι σήμερα με το κινηματογραφικό σενάριο της.

Η πρωτεύουσα της Αχαϊκής Συμπολιτείας θα συντηρεί στο διηνεκές τον μύθο της αφού η ανάγκη του ανθρώπου να αποδείξει την αλήθεια του θρύλου της είναι μεγαλύτερη από τα ίδια τα ευρήματα. Αυτή η παράδοξη γοητεία του μυστήριου και τα θέλγητρα που κρύβει το ενδεχόμενο της ύπαρξης ενός κόσμου που περιμένει να ανακαλυφθεί.

Η Ελίκη είχε ιδρυθεί από Ίωνες και το όνομα της το οφείλει στην Ελίκη, κόρη του Σελινούντα και γυναίκα του Ίωνα. Αποτέλεσε λατρευτικό κέντρο όλης της Αχαΐας με επίκεντρο τον ναό του Ελικώνιου Ποσειδώνα, στον οποίο αναφέρετε ότι υπήρχε άγαλμα σε υπερφυσικές αναλογίες, αφιερωμένο στον Θεό της θάλασσας.

Πριν την καταπιεί η αιώνια σιωπή, η ιδανική πολιτεία υπήρξε επίσης μεγάλο πολιτιστικό και θρησκευτικό κέντρο με το δικό της μάλιστα νόμισμα. Όταν εγκαταστάθηκαν εκεί οι Αχαιοί, διώχνοντας τους Ίωνες, συνέχισαν επίσης τη λατρεία του Ποσειδώνα.

Κατά τον Παυσανία και τον Στράβωνα οι κάτοικοι της Ελίκης προκάλεσαν την οργή του Ποσειδώνα όταν πήραν από το Ιερό και σκότωσαν ικέτες που είχαν καταφύγει σε αυτό. Τότε ένας τρομακτικός σεισμός χτύπησε την πόλη καταστρέφοντας την ολοσχερώς. Αμέσως μετά ακολούθησε κατολίσθηση και στην συνέχεια μεγάλο παλιρροϊκό κύμα. Έκτοτε βρίσκεται θαμμένη ανατολικά του Αιγίου μεταξύ των ποταμών Σελινούντα και Κερυνίτη. Σύμφωνα με τον Στράβωνα, οι Αχαιοί έστειλαν 2.000 άντρες να βοηθήσουν αλλά δεν κατάφεραν να περισυλλέξουν ούτε έναν νεκρό. Χρόνια μετά το γεγονός ψαράδες έλεγαν ότι το άγαλμα του Ποσειδώνα έσχιζε τα δίχτυα που μπλέκονταν σε αυτό.

Αρχαιολόγοι και ερευνητές έχουν κατά καιρούς μάταια αναζητήσει λύση στα νερά στο μήκος της παραλίας από Τρυπιά έως Νικολαίικα χωρίς αυτές να καταλήξουν πουθενά για να φθάσουμε το 1988 στο ξεκίνημα των πραγματικών ερευνών από την Αμερικάνικη Σχολή και την Ντόρα Κατσωνοπούλου που έκανε σκοπό της ζωής της την ανεύρεση της Ελίκης. Οι έρευνες αυτές συνεχίζονται μέχρι σήμερα και έχουν φέρει στο φως αρκετά στοιχεία.

Τα ευρήματα από την αρχαία Ελίκη περιορίζονται σε δύο χάλκινα νομίσματα, που στεγάζονται στο μουσείο του Βερολίνου. Ωστόσο η ερευνητική ομάδα Ν. Κατσωνοπούλου στην περιοχή του Ριζόμυλου αποκάλυψε έναν απολύτως οργανωμένο οικισμό, με λιθόστρωτους δρόμους και ευρύχωρα κτίρια. Ο μοναδικός πρωτοελλαδικός οικισμός της χώρας που σώζεται σχεδόν ανέπαφος. Μεταξύ των ευρημάτων ξεχωρίζει είναι ένα σπάνιο  είδος αγγείου που εντοπίστηκε μέσα σε κτίριο ηγεμονικού χαρακτήρα, παρόμοιο με την αποκαλούμενη Λευκή οικία στην Κολόνα της Αίγινας. Επίσης στην περιοχή των Νικολεΐκων, εντόπισαν ευρήματα που χρονολογούνται από την εποχή ίδρυσης της πόλης στη διάρκεια της μυκηναϊκής περιόδου, αλλά και από την εποχή της ακμής της στους γεωμετρικούς χρόνους. Μια τέτοια ανακάλυψη οδηγεί στο συμπέρασμα μετά τη μεγάλη καταστροφή της αναγεννήθηκε. Ίσως εκεί στο δυτικό τμήμα της περιοχής προς την πλευρά που γειτονεύει με το Αίγιο. Εκεί όπου έχουν εντοπιστεί τάφοι και κατάλοιπα κτιρίων σε εκτεταμένη ζώνη, ένα συγκρότημα βαφής και παραγωγής υφασμάτων, ενώ σε άριστη κατάσταση σώζονται ακόμη και οι τεχνικές εγκαταστάσεις: ρηχές και βαθιές δεξαμενές με επιμελημένα βοτσαλωτά δάπεδα, λουτήρες εμβαπτιστείς, πήλινες εστίες και αποθηκευτικοί χώροι όπου φυλάσσονταν υπερμεγέθη πιθάρια.

Απώτερος στόχος, πάντως, είναι η ανάδειξη των αρχαίων καταλοίπων και η διαμόρφωση ενός οργανωμένου και επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή.

This post is also available in: Αγγλικα